ધોરણ 8 ગણિત પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટ – સંખ્યાઓના ગુણધર્મો

સંમેય સંખ્યાઓના ગુણધર્મો પર આધારિત 20 ગુણોની પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટ:

સંખ્યાઓના પ્રકાર

ગણિતમાં સંખ્યાઓના મુખ્ય પ્રકારો:

• પૂર્ણ સંખ્યાઓ (Whole Numbers): 0, 1, 2, 3, 4,…
• પૂર્ણાંક સંખ્યાઓ (Integers): …,-3, -2, -1, 0, 1, 2, 3,…
• સંમેય સંખ્યાઓ (Rational Numbers): p/q સ્વરૂપમાં લખી શકાય તેવી સંખ્યાઓ (જ્યાં q ≠ 0)

સંખ્યાઓના મૂળભૂત ગુણધર્મો

1. સંવૃત્તતાનો ગુણધર્મ (Closure Property)

જ્યારે કોઈ ગણની બે સંખ્યાઓ પર કોઈ ચોક્કસ ગાણિતિક ક્રિયા કરવામાં આવે અને પરિણામ પણ તે જ ગણની સંખ્યા મળે, તો તે ગણ તે ક્રિયા માટે સંવૃત્ત છે એમ કહેવાય.

સંખ્યા પ્રકાર	સરવાળો (+)	બાદબાકી (-)	ગુણાકાર (×)	ભાગાકાર (÷)
પૂર્ણ સંખ્યાઓ	હા	ના	હા	ના
પૂર્ણાંક સંખ્યાઓ	હા	હા	હા	ના
સંમેય સંખ્યાઓ	હા	હા	હા	ના*

* શૂન્ય વડે ભાગાકાર અવ્યાખ્યાયિત છે

2. ક્રમનો ગુણધર્મ (Commutative Property)

આ ગુણધર્મ મુજબ, ગાણિતિક ક્રિયામાં સંખ્યાઓનો ક્રમ બદલવાથી પરિણામમાં કોઈ ફેરફાર થતો નથી. કોઈપણ બે સંખ્યાઓ a અને b માટે, a∗b = b∗a.

3. જૂથનો ગુણધર્મ (Associative Property)

આ ગુણધર્મ મુજબ, જ્યારે ત્રણ કે તેથી વધુ સંખ્યાઓ પર કોઈ ક્રિયા કરવામાં આવે, ત્યારે સંખ્યાઓનું જૂથ કેવી રીતે બનાવવામાં આવે છે તેનાથી પરિણામ પર કોઈ અસર થતી નથી. કોઈ પણ ત્રણ સંખ્યાઓ a, b, અને c માટે, (a∗b)∗c = a∗(b∗c).

• સરવાળો: (a + b) + c = a + (b + c)
• ગુણાકાર: (a × b) × c = a × (b × c)
• બાદબાકી: (a – b) – c ≠ a – (b – c) (સામાન્ય રીતે)
• ભાગાકાર: (a ÷ b) ÷ c ≠ a ÷ (b ÷ c) (સામાન્ય રીતે)

4. શૂન્યની ભૂમિકા

શૂન્ય એ પૂર્ણ સંખ્યાઓ, પૂર્ણાંક સંખ્યાઓ અને સંમેય સંખ્યાઓ માટે સરવાળાનો તટસ્થ ઘટક છે, જેનો અર્થ છે કે કોઈ પણ સંખ્યામાં શૂન્ય ઉમેરવાથી તે સંખ્યા બદલાતી નથી.

ઉદાહરણ: 5 + 0 = 5 અને 0 + 5 = 5

મહત્વપૂર્ણ વ્યાખ્યાઓ અને શબ્દકોશ

શબ્દ	અર્થ	અંગ્રેજી શબ્દ
સંવૃત્તતા	બે સંખ્યાઓ પર ક્રિયા કરતાં પરિણામ સમાન ગણમાં મળે	Closure Property
ક્રમનો ગુણધર્મ	સંખ્યાઓનો ક્રમ બદલવાથી પરિણામ બદલાતું નથી	Commutative Property
જૂથનો ગુણધર્મ	સંખ્યાઓના જૂથમાં ફેરફારથી પરિણામ બદલાતું નથી	Associative Property
તટસ્થ ઘટક	ક્રિયા કરતાં મૂળ સંખ્યા જ રહે તેવું તત્વ	Identity Element
સંમેય સંખ્યા	p/q સ્વરૂપમાં લખી શકાય તેવી સંખ્યા (q ≠ 0)	Rational Number

Evalbee એપ્લિકેશનના ફાયદા

Evalbee એપ્લિકેશન NMMS તૈયારી માટે એક શક્તિશાળી સાધન છે જે તમને તમારા OMR જવાબો સ્કેન કરી સીધું પરિણામ મેળવવામાં મદદ કરે છે:

ઉપયોગી લિંક્સ અને સંસાધનો

અનુરૂપતા કસોટીની વધુ સારી સમજ માટે નીચેની લિંક્સનો ઉપયોગ કરો:

• NMMS MAT તૈયારી સામગ્રી
• NMMS જુલાઈ 2025 સંપૂર્ણ મટીરીયલ – બધા પ્રેક્ટીસ પેપર્સ એક જગ્યાએ
• GCERT પાઠ્યપુસ્તકો – અધિકૃત ટેક્સ્ટબુક ડાઉનલોડ

NMMS પરીક્ષા સબંધિત અન્ય પ્રેક્ટીસ પેપર્સ

વધુ પ્રેક્ટીસ માટે અમારા અન્ય મફત પ્રેક્ટીસ પેપર્સ ટૂંક સમયમાં ઉપલબ્ધ થશે: