ધોરણ 7 ગણિત પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટ – પ્રકરણ 1 & 2

પ્રકરણ 1 અને 2 પર આધારિત 30 ગુણની NMMS પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટ (તા. 12/08/2025):

અપૂર્ણાંકના ગુણાકાર અને ભાગાકાર

• અપૂર્ણાંકનો પૂર્ણ સંખ્યા સાથે ગુણાકાર કરવા માટે, પૂર્ણ સંખ્યાનો અપૂર્ણાંકના અંશ સાથે ગુણાકાર થાય છે અને છેદ તે જ રહે છે.
• બે અપૂર્ણાંકોનો ગુણાકાર કરવા માટે, બંને અપૂર્ણાંકોના અંશનો અને છેદનો અલગ-અલગ ગુણાકાર કરવામાં આવે છે.
• જે અપૂર્ણાંકનો અંશ છેદ કરતાં નાનો હોય તે શુદ્ધ અપૂર્ણાંક કહેવાય. જેનો અંશ છેદ કરતાં મોટો હોય તે અશુદ્ધ અપૂર્ણાંક કહેવાય. અશુદ્ધ અપૂર્ણાંકને મિશ્ર અપૂર્ણાંકમાં ફેરવી શકાય છે.
• બે શુદ્ધ અપૂર્ણાંકોનો ગુણાકાર હંમેશાં તે બે અપૂર્ણાંકો કરતાં નાનો હોય છે.
• એક શુદ્ધ અને એક અશુદ્ધ અપૂર્ણાંકનો ગુણાકાર શુદ્ધ અપૂર્ણાંક કરતાં મોટો અને અશુદ્ધ અપૂર્ણાંક કરતાં નાનો હોય છે.
• બે અશુદ્ધ અપૂર્ણાંકોનો ગુણાકાર બંને અશુદ્ધ અપૂર્ણાંક કરતાં મોટો હોય છે.
• અપૂર્ણાંકનો વ્યસ્ત મેળવવા માટે તેના અંશ અને છેદની અદલાબદલી કરવામાં આવે છે. જો બે શૂન્યતર સંખ્યાઓનો ગુણાકાર 1 મળે, તો તે સંખ્યાઓ એકબીજાની વ્યસ્ત સંખ્યાઓ કહેવાય.
• અપૂર્ણાંકનો પૂર્ણ સંખ્યા વડે ભાગાકાર કરવા માટે અપૂર્ણાંકને પૂર્ણ સંખ્યાના વ્યસ્ત વડે ગુણવામાં આવે છે.
• એક અપૂર્ણાંકનો બીજા અપૂર્ણાંક વડે ભાગાકાર કરવા માટે અપૂર્ણાંકને બીજા અપૂર્ણાંકના વ્યસ્ત વડે ગુણવામાં આવે છે.
• પૂર્ણ સંખ્યાનો અપૂર્ણાંક વડે ભાગાકાર કરવા માટે પૂર્ણ સંખ્યાને અપૂર્ણાંકના વ્યસ્ત વડે ગુણવામાં આવે છે.

દશાંશ સંખ્યાઓ

• દશાંશ સંખ્યાને 10 વડે ગુણતા દશાંશ-ચિહ્ન એક દશાંશ-સ્થળ જમણી બાજુ ખસે છે.
• દશાંશ સંખ્યાને 100 વડે ગુણતા દશાંશ-ચિહ્ન બે દશાંશ-સ્થળ જમણી બાજુ ખસે છે.
• દશાંશ સંખ્યાને 1000 વડે ગુણતા દશાંશ-ચિહ્ન ત્રણ દશાંશ-સ્થળ જમણી બાજુ ખસે છે.
• દશાંશ સંખ્યાને 10 વડે ભાગતા દશાંશ-ચિહ્ન એક દશાંશ-સ્થળ ડાબી બાજુ ખસે છે.
• દશાંશ સંખ્યાને 100 વડે ભાગતા દશાંશ-ચિહ્ન બે દશાંશ-સ્થળ ડાબી બાજુ ખસે છે.
• દશાંશ સંખ્યાને 1000 વડે ભાગતા દશાંશ-ચિહ્ન ત્રણ દશાંશ-સ્થળ ડાબી બાજુ ખસે છે.
• બે દશાંશ સંખ્યાઓનો ગુણાકાર કરતી વખતે, ગુણ્ય અને ગુણકના દશાંશ-સ્થળોનો સરવાળો કરી ગુણનફળમાં તેટલા દશાંશ-સ્થળની આગળ દશાંશ-ચિહ્ન મૂકવામાં આવે છે.

માહિતી અને તેના પ્રકાર

• માહિતીનું એક માપ પ્રાપ્તાંક કહેવાય છે. અવલોકનોને માહિતી કહેવાય.
• માહિતી બે પ્રકારની હોય છે: સંખ્યાત્મક માહિતી (સંખ્યામાં દર્શાવી શકાય) અને ગુણાત્મક માહિતી (ગુણધર્મ દ્વારા દર્શાવી શકાય).
• માહિતીને જુદા જુદા વર્ગોમાં વહેંચવાની ક્રિયાને વર્ગીકરણ કહેવાય છે.
• કોઈ મૂલ્ય એકથી વધુ વખત આવતું હોય, તો તે સંખ્યાને આવૃત્તિ કહેવાય.
• આવૃત્તિ અને તેના અનુરૂપ મૂલ્યો દર્શાવતા કોષ્ટકને આવૃત્તિ-વિતરણ કોષ્ટક કહેવાય.

મધ્યક, મધ્યસ્થ અને બહુલક

• માહિતીના અવલોકનોના સરવાળાને અવલોકનોની સંખ્યા વડે ભાગતા મળતી સંખ્યાને અંકગણિતીય સરાસરી અથવા મધ્યક કહેવાય છે.
• આપેલા પ્રાપ્તાંકોને ચડતા કે ઊતરતા ક્રમમાં ગોઠવતા બરાબર વચ્ચે રહેલા પ્રાપ્તાંકને મધ્યસ્થ કહેવાય છે.
• આપેલા પ્રાપ્તાંકોમાં જે પ્રાપ્તાંક વારંવાર પુનરાવર્તિત થાય, તે બહુલક કહેવાય છે. માહિતીમાં એકથી વધુ બહુલક હોઈ શકે છે.

આલેખ અને સંભાવના

• લંબ આલેખ એ આંકડાકીય માહિતીનું ચિત્રાત્મક સ્વરૂપ છે.
• દ્વિ-લંબ આલેખ એ બે માહિતીની સરખામણી સ્પષ્ટ કરતું ચિત્રાત્મક સ્વરૂપ છે.
• કોઈ ઘટનાની સંભાવના હંમેશાં 0 અને 1 ની વચ્ચે હોય છે.

ઉપયોગી લિંક્સ

તમારી તૈયારીને વધુ મજબૂત કરવા માટે નીચે આપેલા સ્ત્રોતોનો ઉપયોગ કરો:

Evalbee એપ્લિકેશનના ફાયદા

Evalbee એપ્લિકેશન NMMS તૈયારી માટે એક શક્તિશાળી સાધન છે જે તમને તમારા OMR જવાબો સ્કેન કરી સીધું પરિણામ મેળવવામાં મદદ કરે છે: