જુલાઈ 19 સામાજિક વિજ્ઞાન પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટ

આ પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટમાં ધોરણ 7ના સામાજિક વિજ્ઞાન વિષયના “રાજપૂતયુગ : નવાં શાસકો અને રાજ્યો” ટોપિક પરથી 20 ગુણોના પ્રશ્નોનો સમાવેશ થાય છે.

પ્રશ્નપત્ર ડાઉનલોડ કરો (PDF)

પેપરની વિશેષતાઓ:

• રાજપૂત યુગના તમામ મહત્વપૂર્ણ ભાગોને કવર કરે છે
• NCERT સામાજિક વિજ્ઞાન પાઠ્યપુસ્તકના પ્રકરણ 1 પર આધારિત
• સરળથી મુશ્કેલ સ્તરના પ્રશ્નોનું મિશ્રણ
• સરળ : 30%, મધ્યમ : 40%, કઠીન : 30% પ્રશ્નો

ઉત્તર કી અને મૂલ્યાંકન

આ પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટની Answer key અહી આપેલ છે જે pdf અને CSV format માં છે જે તમે અહીંથી ડાઉનલોડ કરી શકશો:

ટોપિકની મુખ્ય બાબતો

અહીં ધોરણ 7ના સામાજિક વિજ્ઞાન વિષયમાં રાજપૂત યુગ: નવાં શાસકો અને રાજ્યો પ્રકરણની ટૂંકી અને મુદ્દાસર નોંધો આપેલી છે, જેમાં તમામ મુખ્ય મુદ્દાઓ આવરી લેવામાં આવ્યા છે:

1. રાજપૂત શાસકોનો ઉદય

• હર્ષવર્ધન બાદ ઉત્તર ભારતમાં રાજકીય શૂન્યતા સર્જાઈ, જેના પરિણામે નવા શાસકો અને રાજવંશો ઊભા થયા.
• ભારત પર અનેક વિદેશી આક્રમણો થયા (હુણ, તુર્ક) અને તેમાંના ઘણા આગળ જઇને સ્થાનિક હિંદુ સમાજમાં સમાવેશ પામ્યા.
• રાજપૂત શાસકો ઉત્તર અને પશ્ચિમ ભારતમાં સક્રિય રહ્યા.
• રાજપૂતોના મૂળ વિશે અનેક માન્યતાઓ છે, જેમ કે અગ્નિકુંડ થિયરી, જેમાં ચૌહાણ, પરમાર, પ્રતિહાર અને સોલંકી વંશોની ઉત્પત્તિ અગ્નિકુંડમાંથી જણાવવામાં આવે છે.

2. મહત્વના રાજપૂત વંશો

• પ્રતિહાર વંશ: કન્નૌજ વિસ્તારમાં શાસન કરનાર શક્તિશાળી રાજવંશ. વિદેશી આક્રમણકારો સામે સશક્તતા દર્શાવી.
• ચૌહાણ (ચાહમાણ) વંશ: અજમેરને રાજધાની બનાવનાર આ વંશનું પૃથ્વીરાજ ત્રીજાએ ઘોરી વિરુદ્ધ લડાઈ લડી હતી.
• સોલંકી (ચૌલુક્ય) વંશ: ગુજરાતમાં શાસન કર્યો. અણહિલવાડ પાટણની સ્થાપના વનરાજ ચાવડાએ કરી હતી, પછી સોલંકીઓએ ગાદી સંભાળી. રાણીની વાવ જેવા ભવ્ય વાસ્તુશિલ્પો બનાવ્યા. પાટણમાં રાજમાતા મીનળદેવીનું મહત્વપૂર્ણ યોગદાન હતું (જેમ કે મલાવ તળાવ).
• પરમાર વંશ: માળવામાં ભોજ જેવા શાસકોએ શાસન કર્યું. વિજ્ઞાન અને સંસ્કૃત સાહિત્યને પ્રોત્સાહન આપ્યું.
• ચંદેલ વંશ: બુંદેલખંડ વિસ્તારમાં ખજુરાહો મંદિરોનો નિર્માણ કરાવ્યો – જે શિલ્પકલા માટે પ્રસિદ્ધ છે.

3. રાજકીય અને સામાજિક વ્યવસ્થાઓ

• રાજપૂત શાસનકાળમાં મંત્રિમંડળ બે મુખ્ય અધિકારીઓથી બનેલો હતો – અમાત્ય અને સચિવ.
• જમીન પર લાદવામાં આવતો મુખ્ય કર “ભાગ” તરીકે ઓળખાતો.
• વેપાર અને કર વ્યવસ્થાની વ્યવસ્થા પણ સક્ષમ હતી, જેમ કે વિદેશી વેપાર માટે જકાત વસુલાતી.

4. અર્થતંત્ર

• ખેતી: મુખ્ય વ્યવસાય હતો. તળાવો અને નહેરો દ્વારા સિંચાઈ સિસ્ટમ વિકસાવાઈ.
• વેપાર: સ્થાનિક અને વિદેશી વેપાર વિકસિત, જેમાં જકાત અને બજારોનુ આયોજન પણ હતું.
• હસ્તકલા: ધાતુશિલ્પ, વસ્ત્ર અને માટીનાં વાસણોનો ઉદ્યોગ હતો.

5. પતનના કારણો

• રાજપૂત શાસકોની એકતાનો અભાવ.
• સમકાલીન આક્રમણકારો સામે સેનાએ જૂના રીતસરના યુદ્ધકૌશલ અપનાવ્યા.
• સોલંકી શાસન પછી વાઘેલા વંશ ગુજરાતની ગાદી પર આવ્યુ – તેઓ સોલંકીઓના વફાદાર સરદાર હતા.

6. સાંસ્કૃતિક વારસો

• ભવ્ય મંદિરો (રાણીની વાવ, દિલવાડા, ખજુરાહો)
• રાજમાતા મીનળદેવીનું યોગદાન
• હેમચંદ્રાચાર્ય જેવા વિદ્વાનો દ્વારા ગ્રંથરચનાઓ

પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટ આપવા માટે શ્રેષ્ઠ રીત

આ પ્રેક્ટીસ ટેસ્ટમાંથી મહત્તમ લાભ મેળવવા માટે નીચેની પદ્ધતિ અપનાવો:

1. પૂર્વ તૈયારી:
   • NCERTનું પ્રકરણ ફરીથી વાંચો
   • મહત્વપૂર્ણ શબ્દો અને વ્યાખ્યાઓની નોંધ બનાવો
   • અગત્યના મુદ્દાઓને હાઈલાઈટ કરો જેથી રીવીઝન સમયે ઝડપથી ધ્યાનમાં આવે
   • નકશા પર રાજ્યો અને વંશોની સ્થાનો સમજો
2. ટેસ્ટ આપતી વખતે:
   • શાંત અને વિક્ષેપરહિત વાતાવરણમાં બેસો
   • દરેક પ્રશ્નને ધ્યાનથી વાંચો
   • જે પ્રશ્નોનો જવાબ તરત જ ખબર ન પડે તેને છોડી દો અને પછી પાછા આવો
   • OMR શીટ પર જવાબો ચિહ્નિત કરતી વખતે ખાસ ધ્યાન રાખો
3. ટેસ્ટ પછી:
   • ઉત્તર કી સાથે તમારા જવાબો ચેક કરો
   • ભૂલોનું વિશ્લેષણ કરો અને તે ટોપિક્સનું પુનરાવર્તન કરો
   • તમારા સ્કોરને રેકોર્ડ કરો અને સુધારો ટ્રેક કરો

નોંધ: NMMS પરીક્ષામાં નેગેટિવ માર્કિંગ નથી, તેથી તમે તમામ પ્રશ્નોના જવાબો આપી શકો છો. જો કે, ફક્ત ખાતરી થયેલા જવાબો જ આપવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે.

Evalbee એપ્લિકેશનના ફાયદા

Evalbee એપ્લિકેશન NMMS તૈયારી માટે એક શક્તિશાળી સાધન છે જે તમને તમારા OMR જવાબો સ્કેન કરી સીધું પરિણામ મેળવવામાં મદદ કરે છે:

ઉપયોગી લિંક્સ અને સંસાધનો

રાજપૂત યુગ: નવાં શાસકો અને રાજ્યો ટોપિકની વધુ સારી સમજ માટે નીચેની લિંક્સનો ઉપયોગ કરો:

• NMMS તૈયારી સામગ્રી
• NMMS જુલાઈ 2025 સંપૂર્ણ મટીરીયલ – બધા પ્રેક્ટીસ પેપર્સ એક જગ્યાએ
• GCERT પાઠ્યપુસ્તકો – અધિકૃત ટેક્સ્ટબુક ડાઉનલોડ

અન્ય પ્રેક્ટીસ પેપર્સ

વધુ પ્રેક્ટીસ માટે અમારા અન્ય મફત પ્રેક્ટીસ પેપર્સ: